Instalacje fotowoltaiczne, jak każdy system produkujący prąd, mogą ulec zapaleniu. Jak postępować w przypadku pożaru?
Coraz częściej na dachach budynków mieszkalnych lub publicznych powstają instalacje fotowoltaiczne, zwane w skrócie PV. W ostatnim czasie stały się bardzo popularne, lecz nie ma jasnych wytycznych jak postępować w przypadku pożar budynku z PV.
Instalacja fotowoltaiczna służy do produkcji energii elektrycznej przy wykorzystaniu energii promieniowania słonecznego. Składa się najczęściej z: akumulatorów, paneli fotowoltaicznych, konstrukcji nośnej, okablowania, inwertera/falownika (urządzenia zamieniającego prąd stały na zmienny) oraz zabezpieczeń po stronie prądu stałego i zmiennego.
Panele fotowoltaiczne wytwarzają napięcie zawsze wtedy, gdy pada na nie promieniowanie świetlne. Rano i wieczorem napięcie jest zerowe lub mniejsze niż w ciągu dnia, kiedy osiąga wartości maksymalne. Należy pamiętać, że w nocy wartość jest zerowa, ale strażackie najaśnice mogą spowodować wartości niebezpieczne.
Jeden panel wytwarza około 40-60 V napięcia stałego. Instalacja złożona z 20 paneli wytwarza około 800 V, a nawet do 1000 V, gdzie ta wyższa wartość może być bardzo niebezpieczna dla zdrowia i życia.
Rodzaje systemów instalacji fotowoltaicznych
Istnieją trzy rodzaje systemów PV:
- on-grid
- off-grid
- hybrydowy
Rodzaj systemu nie ma znaczenia na dla bezpieczeństwa podczas ich gaszenia. Należy pamiętać, że w każdym istnieje ryzyko porażenia prądem stałym.
Zanim zaczniemy gasić
Jak podaje Przegląd Pożarniczy, instalacje fotowoltaiczne, jak każdy system produkujący prąd, mogą ulec zapaleniu. Zwarcie w instalacji, uderzenie pioruna bądź nieumiejętne jej rozłączanie to najbardziej prawdopodobne przyczyny pożaru. Zwarcie może też nastąpić w panelach fotowoltaicznych, jeśli są słabej jakości, a także wówczas, gdy niewłaściwie dobrano zabezpieczenia elektryczne całego systemu. Pozostałe przyczyny pożaru są już związane głównie z niewłaściwym zabezpieczeniem instalacji prądu stałego instalacji PV, np. źle dobranymi przewodami, wtyczkami złej jakości, które mogą ulec zapaleniu, lub brakiem jakichkolwiek zabezpieczeń, typu bezpieczniki czy wyłączniki.
Instalacje fotowoltaiczne powinny być zabezpieczane m.in. przez instalację odgromową i przeciwprzepięciową, a także rozłączniki bezpiecznikowe i wyłączniki. Wielu inwestorów niestety rezygnuje z tego, by obniżyć koszty inwestycji, co często może skutkować awarią lub pożarem.
Zgodnie z procedurami, strażacy po przyjeździe na miejsce pożaru muszą wyłączyć w budynkach główny wyłącznik prądu, a w obiektach przemysłowych i użyteczności publicznej – przeciwpożarowy wyłącznik prądu. Właściciel lub zarządca powinien ich poinformować jeśli w budynku istnieją alternatywne źródła zasilania (agregat prądotwórczy, instalacja fotowoltaiczna lub inne).
W trakcie pożaru
Pożar może powstać np. w garażu czy kotłowni, gdzie znajduje się inwerter, do którego dochodzą przewody z dachu. Takie urządzenia można gasić gaśnicą proszkową, ponieważ to ona jest przeznaczona do gaszenia urządzeń elektrycznych. Właściciel instalacji (bądź świadek) powinien w pierwszej kolejności odłączyć napięcie w budynku oraz wyłączyć inwerter i zabezpieczenia prądu stałego instalacji PV, jeśli to możliwe. Następnie zaś powinna podjąć próbę ugaszenia pożaru w zarodku za pomocą gaśnicy, po czym wezwać straż pożarną. Jeśli nie ma możliwości odłączenia instalacji, należy wezwać pogotowie energetyczne.
O każdym pożarze należy poinformować firmę, która montowała instalacje fotowoltaiczne. Dane kontaktowe powinny znajdować się obok głównego wyłącznika prądu.