Uwaga na kleszcze. Budzą się i „zaczynają polować”. Rośnie liczba zachorowań na boreliozę.
Kleszcze
Kleszcze żyją powszechnie na terenie całego kraju w miejscach wilgotnych i obfitujących w roślinność. Można spotkać je w lasach (zwłaszcza liściastych i mieszanych), na podmokłych terenach porośniętych krzewami i trawami, na łąkach oraz nad brzegami rzek i jezior.
Pojawiają się także w parkach i na działkach. Aktywność kleszczy rozpoczyna się zwykle wczesną wiosną i trwa aż do późnej jesieni. Jest większa im wyższa jest temperatura i wilgotność otoczenia. Żyją w ściółce i w poszukiwaniu swych żywicieli (zwierząt, ludzi) wspinają się na trawy i krzewy. Wiszą na źdźbłach trawy i na spodzie liści, z tego powodu są niewidoczne. Dlatego zbieramy kleszcze przechodząc przez trawy lub krzewy. Kleszcze żywią się krwią zwierząt i ludzi.
Kleszcze mogą przytwierdzać się do różnych części ciała człowieka, często do ukrytych i owłosionych (pachy, pachwiny). Małe rozmiary kleszczy i obecność w ich ślinie substancji znieczulających powodują, że mogą być one niezauważone przez człowieka w czasie żerowania. Kleszcz po wessaniu krwi powiększa swoją objętość nawet 10-krotnie. W czasie wysysania krwi kleszcze mogą przenieść groźne dla zdrowia bakterie wywołujące boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
Borelioza z Lyme
Borelioza z Lyme jest wieloukładową chorobą zakaźną, wywołaną przez bakterie Borrelia burgdorferi. Jest to najczęściej występująca choroba przenoszona przez kleszcze w Ameryce Północnej, w Europie i Azji.
Do zakażenie człowieka dochodzi na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza. Jest on przenosicielem (wektorem) zarazka pobierając krew zakażonego zwierzęcia, głównie drobnych gryzoni, zwierząt dzikich i ptaków, sam ulega zakażeniu, a następnie żerując, przekazuje krętki swojemu żywicielowi np. człowiekowi. Po 7-10 dniach od ukłucia przez zakażonego kleszcza pojawia się w tym miejscu zmiana skórna, która następnie (w okresie nawet do kilku tygodni) powiększa się, tworząc czerwoną lub sinoczerwoną plamę tzw. rumień wędrujący. Jest to najbardziej typowy z objawów boreliozy, występujący we wstępnej fazie choroby. Szacuje się, że występuje u 40-50% chorych. Miejscowej zmianie skórnej towarzyszą często objawy uogólnione, takie jak: zmęczenie, ból mięśni, gorączka, ból głowy, sztywność karku. Brak rozpoczęcia leczenia może prowadzić w konsekwencji do wystąpienia fazy późnej (nawet po kilku latach od ukłucia) obejmującej m.in.: zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz mózgu, zapalenia nerwów, zapalenia stawów lub zaburzenia rytmu pracy serca.
Leczenie obejmuje podawanie antybiotyków przez min. 3-4 tygodnie.
Przebycie zakażenia nie daje trwałej odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem. Nie ma dostępnej szczepionki przeciwko tej chorobie.
Uwaga na kleszcze: Jak zapobiegać ukąszeniu przez kleszcza?
W razie możliwości unikać miejsc zalesionych np. lasów i pól, nie zbaczać ze ścieżki leśnej.
1. W miejscach, gdzie istnieje ryzyko występowania kleszczy, nosić odpowiednią odzież, zakrywającą jak najwięcej części ciała (długie spodnie, koszule z długimi rękawami, nakrycie głowy etc.), można włożyć nogawki spodni w skarpety, lub założyć spodnie ze ściągaczami w kostce
2. Stosować środki odstraszające kleszcze, (zgodnie z zaleceniami producenta) do kupienia w drogeriach i aptekach.
3. Zmienić i dokładnie wytrzepać odzież którą nosiliśmy w lesie.
4. Po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy dokładne obejrzeć całe ciało. Zwłaszcza zwrócić uwagę na pachy, pachwiny, zgięcia podkolanowe i łokciowe. Należy pamiętać również o obejrzeniu skóry głowy.
Uwaga na kleszcze: Jak postąpić w przypadku ukąszenia?
1. Po zauważeniu ukąszenia przez kleszcza, należy natychmiast delikatnie usunąć kleszcza. W tym celu należy użyć pensety. Pensetą ująć kleszcza tuż przy skórze i pociągnąć ku górze zdecydowanym ruchem, nie ściskać kleszcza zbyt mocno, by nie wycisnąć jego wydalin. Kleszcza nie należy wykręcać lub próbować wycisnąć! Przed usunięciem kleszcza, nie smarować miejsca wkłucia żadną substancją. Na rynku dostępne są też specjalne lassa, które ułatwiają pozbycie się kleszcza.
2. Po usunięciu kleszcza miejsce ukłucia należy zdezynfekować odpowiednim preparatem.
3. Gdyby usunięcie kleszcza sprawiało trudności, należy zwrócić się o pomoc do lekarza.
4. Następnie należy udać się do lekarza rodzinnego, który podejmie decyzję o odpowiednim leczeniu.
Im szybciej kleszcz zostanie usunięty, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo zakażenia !!!
Przez 30 dni po ugryzieniu należy zwracać uwagę na wystąpienie niepokojących objawów: rumienia czy podwyższonej temperatury oraz objawów podobnych do grypy. Gdy takie wystąpią, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Zapadalność na boreliozę w Wielkopolsce na tle Polski w latach 2010-2017.
Źródło: WSSE Poznań / Lasy Państwowe